صفحه محصول - پیشینه و مبانی نظری مشاوره گروهی

پیشینه و مبانی نظری مشاوره گروهی (docx) 41 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 41 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

مشاوره گروهی مفهوم مشاوره: انسان از ابتدای کودکی تا سن پیری پیوسته به نقش ها و روابط تازه ای در زندگی خود وارد می شود و نقش های قدیمی را رها می کند و یا تغییر می دهد. برخورد با نقش های جدید، گاهی مشکلاتی را برای فرد ایجاد می کند و رشد او را کند و یا متوقف می سازد. مشاوره، از دیدی روان شناسانه به ساده سازی رشد شخصیت افراد کمک می کند و بین نقش های مختلف مانند نقش عضو خانواده و دانش آموز، پل می زند تا فرد بتواند رشد یابد. این پل زدن عبارت است از این که به فرد کمک شود تا مجموعه ای از رفتارهای تازه را کسب نماید و بتواند با تقاضاها و انتظارات نقش جدید سازگار گردد(احمدی، 1387). مک لیود( 2003)، معتقد است مشاوره محصول شگفت انگیز قرن بیستم می باشد که فعالیتی است به نظر ساده اما بسیار پیچیده، ساده از این نظر که مشکل مراجع شنیده و درباره اش صحبت می شود اما آن چه مستلزم این شنیدن و گفتن است دانش، واکنش و فعالیت بسیار گسترده و پیچیده ای می باشد. چرا که ارتباط بین مشاور و مراجع به طور همزمان در سطوح بدنی و جسمی و از طریق زبان و با افکار و احساسات و ذهنیات شرکت کنندگان در جلسه مشاوره اتفاق می افتد(فلاحی یخدان، 1382). به طور کلی مشاوره جایگاه منحصر به فردی در میان حرفه های یاورانه دارد که نیازهای هم انسان و هم اجتماع را برآورده می سازد(احمدی، 1387). تجربه هر فردی نشان می دهد گاهی، مشکلاتی به وجود می آیند که باید حل شوند، تصمیماتی که باید گرفته شوند و راه حل های عملی که باید انتخاب و یا ترک شوند. کم تر فردی می تواند همه مشکلات را خود حل نماید و همیشه درست تصمیم بگیرد و بهترین راه حل عملی را انتخاب کند. با این حال، افراد توانایی فکر کردن و دوباره فکرکردن، تصمیم گرفتن و دوباره تصمیم گرفتن، رفتار کردن و تغییر رفتار خود را دارند. بنابراین، مشخصه یک مشاوره مؤثر این است که بتواند به افراد کمک کند تا بتوانند دوباره فکر کنند، دوباره تصمیم بگیرند و رفتار خود را تغییر دهند(شلینگ، 2003، ترجمه آرین، 1385). البته مشاوره فقط جهت حل مشکلات موجود صورت نمی گیرد بلکه مشکلات بالقوه را نیز در بر می گیرد. در واقع مشاوره، دلالت بر یک رابطه تخصصی بین یک مشاور کارآزموده و مددجویان دارد و هدف از آن کمک به مددجویان برای شناخت و تصریح نظر آن ها نسبت به فضای زندگیشان است، طوری که آن ها بتوانند دست به انتخاب های با معنا و آگاهانه در زمینه هایی بزنند که با طبیعت ذاتی آن ها هماهنگ است و در حیطه هایی قرار دارد که برای آن ها امکان انتخاب وجود دارد. بنابراین می توان گفت مشاوره، از نظر لغوی به معنی رأی و نظر دیگری را در انجام کاری خواستن می باشد(حلم سرشت و دل پیشه، 1384). این تعریف دلالت می کند بر این که مشاوره یک روند و رابطه ای است برای کمک به تصمیم گیری و زیربنای تصمیمات بهتر در زمینه هایی از قبیل یادگیری، رشد شخصیت و خودشناسی که نتیجه آن می تواند ادراک بهتر نقش و ایفای نقش مؤثرتر باشد(هرشن سن و همکاران،1999، ترجمه منشی طوسی، 1374). در مشاوره چون شخص مددجو تصمیم می گیرد، لذا راه حل های مورد قبول عملی تر خواهد بود(حلم سرشت و دل پیشه، 1384). 2-2-1-2 مفهوم مشاوره گروهی: انسان موجودی اجتماعی است و اعمال و رفتارهای او متأثر از آداب و رسوم و قوانین اجتماعی است. انسان بدون تعلق به گروه احساس امنیت نمی کند و به تنهایی برای استفاده از طبیعت به منظور ارضای نیازهایش توان کافی ندارد(بشیری،1387). به گفته مورینو(2006)،:" انسان در گروه متولد می شود، در گروه کار می کند و در گروه بیمار و درمان می شود". آدلر نیز علاقه اجتماعی را در انسان امری ذاتی می داند و معتقد است که انسان از بدو تولد دردرون شبکه ای از روابط پیچیده و متقابل قرار می گیرد و شکل گیری شخصیت او بر اثر همین ارتباطات متقابل است( شفیع آبادی، 1388). می توان گفت ریشه های مشاوره و روان درمانی گروهی در اعماق تاریخ بشر نهفته است. انسان از روز اول در گروه زندگی کرده است و بیش تر اعمال خود از قبیل کار و عبادت را به صورت گروهی انجام داده است. علاوه بر تأثیر عوامل خارجی و فیزیکی در گروه بر انسان، اهمیت بعد روانی آن نیز حائز ارزش فراوانی است.پس انسان به عنوان یک موجود اجتماعی محتاج به تعلق، مورد قبول واقع شدن، ارزش یافتن و مورد طلب و درخواست بودن است. اگر این نیازهای انسان برآورده نشود او بیمار می گردد و احتمالاً می میرد. به عبارت دیگر، سلامت روانی انسان بسته به روابط گروهی است و انسان از روابط خود با دیگران بهره روانی می برد( ثنایی، 1387). بنابراین، مشاوره گروهی یک تجربه اجتماعی است که در آن موانع رشد و نگرش های افراد گروه در یک محیط امن و مطمئن بررسی می شود و یک مشاور با چند مراجع در یک زمان برخورد و ارتباط دارد. اعضای گروه مشاوره در مورد خود و موضوعاتی که آنان را آشفته کرده است بحث می کنند و احساسات و افکار خود را بیان می نمایند(احمدی، 1386). مشاوره ممکن است به صورت فردی یا گروهی انجام گیرد. مشاوره گروهی راهبردی است که در آن چند نفر در یک زمان مورد مشاوره قرار می گیرند(کوری،1998). در واقع مشاوره گروهی از بازخوردهای تعاملی و روش های حمایتی در چارچوب این جا و اکنون استفاده می کند. اعضای گروه در درک ماهیت میان فردی مشکلاتشان راهنمایی می شوند و با تکیه بر منابع درونی، توانمندی های فردی و رفع موانع رشدی و کسب مهارت های فردی می توانند از پس مسائل کنونی و آینده شان بهتر برآیند، این گروه ها حمایت و تأیید لازم را برای خودافشایی صادقانه دریافت می کنند. اعضا می توانند با استفاده از دریافت پسخوراند و مقایسه درکی که از خود دارند و درکی که دیگران از آن ها دارند، اطلاعات لازم را کسب کرده و برای تغییر خود تصمیم بگیرند(کوری، 2006). به طور کلی مشاوره گروهی موقعیتی برای یادگیری است، به نظر گزدا(1987)، مشاوره گروهی بر رفتار و افکارآگاهانه و توجه به واقعیت ها و بر اعتماد متقابل و مراقبت و تفاهم و پذیرش مشترک تأکید دارد و معمولاً از افرادی تشکیل می شود که عادی و نرمال هستند(احمدی، 1386). معمولاً علاوه بر اهداف اصلاحی، دارای اهداف پیشگیری و آموزشی نیز هست. این گروه شامل فرآیندهای بین فردی و راهبردهای حل مسأله است که بر افکار، احساس ها و رفتارهای هشیارانه تأکید دارد. اعضای گروه اساساً افرادی با عملکرد مناسب هستند و به بازسازی عمیق شخصیت نیاز ندارند و مشکلاتشان به وظایف رشدی گستره زندگی مربوط می شود و در پی پیدا کردن شیوه هایی برای مقابله با فشارهای ناشی از بحران های محیطی هستند. این گروه با جهت گیری رشدی و با تأکید بر کشف منابع درونی، قابلیت های شخصی و برخورد بنیادی با موانعی که رشد بهینه را بازداری می کنند توصیف می شود(کوری،2006، ترجمه بهاری،1382). هم چنین می توان گفت: مشاوره گروهی یک سلسله فعالیت های سازمان یافته و تعامل بین اعضای گروه است که در یک زمان و در یک مکان به خاطر حل مشکل معین و یا گفت و گو درباره مسایل گوناگون انجام می پذیرد که موجب می گردد فرد خود را به آن گونه که هست بپذیرد و رابطه خود را با دیگران گسترش دهد چون اعضای مشاوره گروهی علی رغم راهنمایی گروهی معمولاً دارای مشکلی هستند، از این جهت هدف مشاوره گروهی در مرحله اول متوجه حل مشکل است(شفیع آبادی، 1386). به علاوه سبب می شود مراجعان به عقاید و نظریات یکدیگر توجه کنند و بر سوابق و گذشته ها چندان تأکیدی نداشته و به مسائل مشترک بین اعضای گروه بپردازند. مراجعان احساس می کنند که رفتار آنان برای عملکرد بهتر در زندگی کافی نیست، و برای برخورد با مسائل مختلف زندگی به مهارت های بیش تری نیاز دارند. در مشاوره گروهی افراد ترغیب می شوند تا علت و چرایی رفتار خود را درک کنند و استعدادهای خود را بشناسند و آن ها را شکوفا سازند(فرانک، 1973). بنابراین هدف نهایی مشاوره گروهی تصمیم گیری متعادل و منطقی در مورد هر یک از موارد مطرح شده در گروه است(شفیع آبادی،1386). 2-2- 1-3 ارزش های مشاوره گروهی: هدف مشاوره گروهی رسیدن به اهداف، ارضای نیازها و ایجاد تجاربی است که برای تک تک اعضای تشکیل دهنده گروه، با ارزش است. برخی از امکاناتی که مشاوره گروهی برای اعضا فراهم می کند به شرح زیر است: کاوشی در زمینه مشکلات، نگرانی ها و نیازهای سازشی و تکاملی فرد که با پشتیبانی یک گروه حمایتی انجام می پذیرد. گروه می تواند یک محیط اجتماعی واقع بینانه فراهم کند، محیطی که مراجع در آن می تواند به تعامل با همتایانی بپردازد که نه فقط ممکن است مشکلات یا نگرانی های او را درک کنند، بلکه در بسیاری از موارد، در نگرانی های همسان یا مشابهی گرفتارند. مشاوره گروهی می تواند احساس امنیت لازم برای قبول خطر و تعادل خودجوش و آزادانه با اعضای گروه را فراهم کند و بدین سان با استفاده از تجارب همتایان، احتمال پرداختن به نیازهای تک تک اعضا فراهم می شود(گیبسون و میشل، 1995، ترجمه ثنایی، 1377). مشاوره گروهی برای مراجع امکان کسب بصیرت نسبت به احساسات و رفتار خود را فراهم می کند و وقتی مراجع بر اثر تعامل با اعضای گروه مشاوره، نسبت به رفتار و احساسات خود بصیرت تازه ای پیدا کند، مفهوم خود وی نیز از این بصیرت تأثیر می پذیرد. ارزش تغییرات مثبتی که بر اثر بصیرت های ناشی از تجارب مشاوره گروهی در "مفهوم خود" پیدا می شود، با توجه به نفوذ گسترده "مفهوم خود" بر سازگاری شخصی- اجتماعی و تصمیمات تحصیلی و شغلی، ملموس و آشکار می گردد(گیبسون و میشل، 1995، ترجمه ثنایی، 1377). مشاوره گروهی، فرصت برقراری روابط مثبت و طبیعی با دیگران و توانایی درک اثر رفتار خود بر دیگران را برای مراجع فراهم می آورد. هم چنین روابط شخصی اعضا در مشاوره گروهی، یک فرصت عالی و مستمر برای محک زدن روابط بین فردی و کسب مهارت در این روابط را ایجاد می کند. لذا مراجع با استفاده از فرایندهای گروهی و اثر متقابل آن ها بر یکدیگر و هم چنین از راه در میان گذاشتن تجارب خود با اعضای گروه، الگوهای رفتاری اولیه خود را تغییر می دهد و در شرایطی که مهارت های بین فردی را می طلبد، به دنبال رفتارهای تازه و مناسب تری خواهد بود (گیبسون و میشل، 1995، ترجمه ثنایی، 1377). مشاوره گروهی فرصتی برای کسب مسؤولیت نسبت به خود و دیگران فراهم می کند."عضو مشاوره گروهی شدن" دلالت بر قبول مسؤولیت دارد. معمولاً با شکل گیری روابط و اهداف گروه، اکراه اولیه اعضا برای قبول مسؤولیت رفتار خود به مشارکت در گروه و گردن نهادن به انتظارات گروه ازبین می رود(گیبسون و میشل، 1995، ترجمه ثنایی، 1377). "گروه از نظر روان شناختی اثرات ترغیب کننده رشدی دارد. در حساسیت، در توانایی کنترل احساسات، در هدایتی بودن انگیزش، نگرش در باب خود و نگرش در باب دیگران و در وابستگی متقابل تغییراتی رخ می دهد. حساسیت، بر آگاهی بیشتر از احساسات خود و احساسات و ادراک های دیگران ناظر است و آن متضمن باز بودن، اعتبار و خودانگیختگی می باشد. کنترل احساسات بر تسلط بر احساسات خود و هماهنگی بین احساسات و رفتار ناظر است. منظور از هدایتی بودن انگیزش بر مفاهیمی چون" خودشکوفایی" " خود سامانی" تعهد و راهبری" دلالت دارد، نگرش در باب خود شامل پذیرش خود، مناعت طبع، هماهنگی بین خود واقعی و خود آرمانی و اطمینان می باشد، و نگرش در باب دیگران، کاهش سلطه گرایی، پذیرش بیش تر دیگران، تأکید کاهنده بر ساختار و کنترل و تأکید فزاینده بر مدیریت مشارکتی را شامل می شود. منظور از وابستگی متقابل، شایستگی بین شخصی، کارگروهی در حل مسأله و عضو خوبی برای گروه بودن را در بر می گیرد( راجرز، 2000، ترجمه ماهر، 1385). 2-2-1-4 اهداف و مراحل کار در مشاوره گروهی: اهداف مشاوره گروهی ارتباط نزدیکی با مزایا و محدودیت های این روش دارد. در مشاوره گروهی در مقایسه با مشاوره فردی، تجربه بیشتر از نوع کنش ها و کارکرد زندگی روزمره خواهد بود. ارزش ها به وسیله اعضای گروه مطرح می شود و نظرات و اظهارات گوناگونی را در مورد راه و روش زندگی برمی انگیزد. مشاوره گروهی به اعضا کمک می کند تا : خود را بشناسند و هویتشان را درک کنند. به "خود پذیری" برسند. با رشد "خود جهت یابی" و توان حل مشکلات، بتوانند در برخوردهای اجتماعی موفق شوند. احساسات و نیازهای دیگران را بدانند و همدلی با آنان را توسعه دهند. با واقعیت های موجود سازگار شوند و بتوانند آن چه را که فکر می کنند و به آن معتقدند ابراز دارند. اهداف مشخص و قابل وصولی را برای خود ترسیم کنند و به سوی آن اهداف حرکت نمایند. با رشد مهارت های اجتماعی و ایجاد رابطه متقابل با دیگران قادر به سازگاری با مسؤولیت های شخصی و اجتماعی بشوند(احمدی،1386). مشاوره گروهی ممکن است نقش پیشگیری داشته باشد و به افراد این فرصت را می دهد که از مهارت های خود برای پیشگیری از مشکل و تغییر محیط استفاده نمایند. برای افرادی که مشکلات جدید و حادی دارند، مشاوره گروهی می تواند به عنوان جریانی برای تغییر رفتار آنان باشد. گروه نمونه کوچکی از جامعه است و در آن جا اعضا می توانند الگوهای مختلف رفتاری را مشاهده کرده و به راه حل های مناسبی برسند(احمدی،1386). مراحلی که در مشاوره گروهی دنبال می شود عبارت است از: مرحله اول- اکتشاف: در این مرحله اعضای گروه، همدیگر را معرفی کرده و اهداف مورد نظر خویش را بیان می کنند و در مورد برخی از امور اساسی به توافق می رسند. مرحله دوم- انتقال: اعضای گروه به خودابرزی می پردازند و با انجام این کار، فشار از جانب گروه را تجربه می کنند. آنان در موقع خودابرازی، احساس خواهند کرد که چه فشارهایی از طرف گروه برای جلوگیری از این کار انجام می پذیرد. مرحله سوم- مرحله عمل: در مرحله آخر به تدریج خودابرازی خاتمه می پذیرد و گروه اعضا را تقویت و ترغیب می کند تا رفتار خویش را تغییر دهند(احمدی،1386). 2-2-1-5 مزیت های مشاوره گروهی: اسلاوسون(2003)، بعضی محاسن مشاوره گروهی را این گونه مطرح می کند: جلب حمایت عاطفی از طریق تعامل گروهی ایجاد تخلیه عاطفی کاهش اضطراب و احساس گناه فراهم نمودن فرصتی برای آزمایش جوانب مختلف واقعیت های اجتماعی فراهم نمودن فرصتی برای تغییر مفهوم خود در جهت افزایش عزت نفس و شناخت توانایی های سازنده که این امر به افزایش پذیرش اشخاص دیگر و تحمل تجارب ناکامی منجر می گردد(بنت، 1998). مشاوره گروهی تقویت کننده رشد و معطوف به پیشگیری و درمان است. بدین معنا که مراجع توانایی عملکرد مفید در قبال جامعه را دارد اما ممکن است در زندگی خود دچار تعارض هایی شده باشد، که در این موارد مشاوره موفق امکان حل این تعارض ها را بدون آثار شخصیتی وخیم فراهم می آورد. هم چنین مشاوره گروهی جنبه رشدی دارد، چرا که به افراد گروه انگیزه ایجاد تغییراتی را می دهد که بیش از همه به نفع خود آن ها است(گیبسون ومیشل،1995). مشاوره گروهی از نظر زمان و هزینه مقرون به صرفه است، چرا که در زمان واحد به تعداد بیش تری خدمات مشاوره ای ارائه می گردد. تعلیمات گروهی معمولاً از ضمانت اجرایی بیش تری برخوردار است چون اعضای گروه معمولاً تفاوت سنی زیادی با هم ندارند، بنابراین تصمیمات آن ها با توافق بیش تر و به دور از فشار و اجبار اتخاذ می گردد. بازخوردهای اعضا در مشاوره گروهی به مراتب بیش تر از بازخوردهای مشاوره انفرادی است. تعداد بازخوردها و افزایش روابط بین اعضا عامل مهمی در یادگیری و تغییر رفتار است و به میزان زیادی یادگیری را فزونی می بخشد. از طریق مشاوره گروهی می توان آن عده از افرادی را که به مشاوره انفرادی نیاز دارند مشخص کرد(شفیع آبادی، 1389). 2-2-1-6 سازمان دهی مشاوره گروهی: کاپلان(1995)، در رابطه با ساختار تشکیلاتی گروه موارد زیر را مطرح می نماید : اندازه گروه: مشاوره گروهی یا گروه درمانی با گروه های کوچک مثل 3 نفر و گردهمایی بزرگ مثل 15 نفر نیز موفق بوده است. با این وجود اکثر درمانگرها 8 تا 10 نفر را تعداد مناسب برای گروه می دانند. در گروه های کوچک ممکن است تعامل کافی پیدا نشود، مگر این که اعضای گروه آدم های پر حرفی بوده باشند. در گروه بزرگ نیز ممکن است تعامل بیش تر از آن باشد که اعضا یا درمانگر بتوانند پیگیری نمایند. تعداد جلسات: اکثر درمانگران گروهی جلسات هفتگی ترتیب می دهند. تداوم جلسات حائز اهمیت است. در بعضی موارد گروه، هفته ای دو بار تشکیل می شود. طول جلسات: به طور کلی جلسات گروه، یک تا دو ساعت و به طور متوسط یک و نیم ساعت طول می کشد. با این وجود زمان انتخاب شده باید ثابت باشد. گروه های همگون و ناهمگون: اکثر درمانگرها معتقدند که باید گروه ناهمگون باشد تا حداکثر تعامل صورت گیرد. بنابراین گروه باید از اعضای طبقات تشخیصی مختلف و با الگوهای رفتاری متفاوت انتخاب شوند، تمام نژادها، سطوح اجتماعی و زمینه های تحصیلی را دارا باشند، به طور کلی بیماران بین 20 تا 65 سال را می توان به طور مؤثری در یک گروه قرار داد. تفاوت های سنی سبب می شود که مدل های فرزند- والدین و برادر و خواهری پدید آید، به علاوه گروه فرصتی پیدا می کند تا مسائل بین فردی را که به نظر غیر قابل تسلط می رسد بازسازی و اصلاح نماید. گروه های باز و گروه های بسته: بعضی از گروه ها تعداد و ترکیبات معینی از مراجعین را دارند، اگر عضوی گروه را ترک کند، عضو جدیدی به جای او گرفته نمی شود، چنین گروه هایی اصطلاحاً " بسته" نامیده می شوند و گروه باز گروهی است که تغییریابی در آن زیاد می باشد و وقتی اعضای قدیمی آن را ترک می کنند اعضای جدید جای آن ها را می گیرند. نقش درمانگر: هرچند عقاید در مورد فعال یا کنش پذیر بودن درمانگر متفاوت است، توافق کلی وجود دارد که نقش درمانگر تسهیل و کمک است. در شرایط ایده آل اعضای گروه، خودشان منبع عمده بهبود و تغییر هستند. جوی که شخصیت درمانگر به وجود می آورد یکی از عوامل قوی ایجاد تغییر است. درمانگر بیش از یک کارشناس ساده است که با به کاربردن روش های مختلف را می داند. وی از یک نفوذ شخصیتی نیز برخوردار است که بر متغیرهایی مثل همدلی، صمیمیت و احترام تأثیر می گذارد(کاپلان،1995، ترجمه پورافکاری، 1376). 2-2-1-7 روش مشاوره گروهی: مشاوره گروهی که مستلزم ایجاد رابطه ای عاطفی است، برای رسیدن به هدف ها و مقاصد گوناگون و متعددی تشکیل می شود. مهم ترین عامل در تشکیل مشاوره گروهی، تعیین هدف ها و مقاصد گروه می باشد. به هنگام تشکیل مشاوره گروهی، ابتدا باید نوع مشکلات هر یک از اعضای شرکت کننده قبلاً مشخص گردد و درباره لزوم و ضرورت تشکیل گروه، بررسی های مقدماتی به عمل آید. برای این کار معمولاً انجام یک مصاحبه تشخیصی کوتاه مدت با هریک از داوطلبان شرکت در مشاوره گروهی لازم به نظر می رسد. در مصاحبه تشخیصی قوانین اولیه و اساسی گروه توصیف می شود و میزان آمادگی و پذیرش داوطلبان برای مشارکت در کارهای گروهی تعیین می گردد(شفیع آبادی، 1388). 2-2-1-8 قوانین اساسی گروه در مشاوره گروهی: پس از تشکیل یک گروه، تمام اعضا بدان تعلق دارند و قابل احترام هستند. از اعضای گروه باید خواسته شود تا هر زمانی که احساس عدم تعلق به گروه می کنند فوراً آن را مطرح سازند تا در گروه مورد بحث و بررسی قرار گیرد. هرچه تعلق و وابستگی به گروه بیش تر باشد، اعضا به مقدار فراوان تری در تعامل های گروهی مشارکت خواهند کرد. اعتقاد اعضا به کارآمدی مشاوره گروهی و اثرات درمانی آن، موجب تعلق و وابستگی بیش تر به گروه می گردد(شفیع آبادی، 1388). هر چیز برای هر فرد تا بدان حد اهمیت دارد که با نحوه تفکر، احساس و شیوه زندگیش که تابع احساسات درونی و تفکراتش است سازگار باشد. هیچکس به اندازه خود فرد، از احساسات درونی اش آگاهی ندارد. از این رو اگر فردی در گروه اظهار می دارد که" بسیار نگران و ناراحت هستم" نباید به او گفته شود که " تو اشتباه می کنی". بلکه بهتر است از فرد خواسته شود تا بیش تر درباره احساس ناراحتیش صحبت کند. اعضای گروه باید با کمک یکدیگر احساسات و افکار خود را روشن تر و عمیق تر بررسی کنند. گوش دادن فعال اعضاء به یکدیگر، این عمل را تسریع می کند. اگر فرد آمادگی برای طرح مشکلاتش را در گروه ندارد، اعضای گروه نباید او را برای بازگو کردن مشکلات تحت فشار قرار دهند. بلکه باید با پذیرش و دلداری او را برای طرح مسائلش آماده کنند(شفیع آبادی، 1388). هدف اولیه فرآیند گروه آن است که اعضا با یکدیگر ارتباط و تماس برقرار کنند و هدف های دیگر در درجات بعدی اهمیت قرار می گیرند. به بیانی دیگر، هدف های دیگر پس از ایجاد ارتباط و تماس حاصل می شوند. از طریق ایجاد ارتباط و تماس، هر فردی تشویق به طرح مشکل می شود و به یاری رساندن به سایر اعضای گروه ترغیب می گردد. باید بدانیم کسانی از مشاوره گروهی بیش تر بهره می گیرند که قبل از مشارکت در گروه، به خوبی بتوانند انتظارات و چشم داشت های خود را از شرکت در گروه معین و مشخص کنند. زیرا با آگاهی از هدف ها و انتظارات، فرد سعی دارد برای رسیدن به آن ها فعالیت بیش تری کند و خود را در نتایج گروه مسؤول بداند(شفیع آبادی، 1388). هر فردی باید حتی الامکان احساسات واقعی خود را در گروه بروز دهد و درباره آن صحبت کند. بروز احساسات واقعی و صداقت در گفتار، ایجاد ارتباط و تماس بین اعضای گروه را تسریع می کند. هر عضوی باید بداند که صحبت درباره هر موضوعی- قوت یا ضعف، خوب یا بد، زشت یا زیبا، دوستانه یا خصمانه- مجاز می باشد و هر فردی باید احساس واقعی خود را مطرح سازد(شفیع آبادی، 1388). فرد در گروه باید درباره مشکلش به طور صادقانه صحبت کند. زیرا گفتار، منعکس کننده درون است. موضوعی که در گروه به عنوان آغازگر بحث مطرح می شود، باید پی گیری گردد و با فراهم آوردن امکان و فرصت مناسب باید عکس العمل های اعضا در قبال موضوع طرح شده مورد بررسی قرار گیرد. با پیشرفت بحث در صورتی که اعضا، گروه را محیطی امن تشخیص دهند به بازگو کردن احساسات درونی و واقعی خود اقدام خواهند کرد. اگر اعضای گروه احساس امنیت کنند، امکان طرح مشکل، بحث آزاد، قبول مسؤولیت و بروز احساسات واقعی افزایش می یابد(شفیع آبادی، 1388). گفتار و مباحث جلسه گروهی باید محرمانه تلقی شود. بدین معنی که هیچ عضوی حق بازگو کردن مطالب ارائه شده در گروه را در خارج از جلسه گروهی ندارد مگر آن که بخواهد صرفاً مطالب خودش را بازگو کند. محرمانه بودن گفتار، فقط مطالب خصوصی بین اعضا را شامل نمی شود بلکه کلیه مطالب مورد بحث در گروه را در بر می گیرد(شفیع آبادی، 1388). تمام اعضای گروه باید در تصمیم گیری ها دخالت مؤثر داشته باشند. اگر فردی در گروه، با تصمیم اتخاذ شده مخالف است باید به صراحت آن را در گروه مطرح سازد و به بحث و استدلال درباره آن بپردازد و سایر اعضای گروه باید به نکات و موارد ارائه شده با دقت گوش فرا دهند. پس از بحث های لازم درباره جوانب مختلف تصمیم اتخاذ شده، تمام اعضا موظف به رعایت و پیروی از آن می باشند. به عبارت دیگر، تمام اعضا در گروه مسؤولیت مشترک دارند و باید در جهت نیل به هدف های تعیین شده و اتخاذ تصمیمات مناسب کوشا باشند(شفیع آبادی، 1388). هر عضو مشاوره گروهی باید بداند که شرکت منظم و به موقع در جلسه مشاوره گروهی لازم و ضروری است و تا زمانی که گروه به هدف های تعیین شده نایل نیامده، هیچ فردی نباید جلسات مشاوره گروهی را ترک کند. چنان چه عضوی به عللی قادر به مشارکت در گروه نباشد، باید قبلاً مراتب را به اطلاع مشاور برساند(شفیع آبادی، 1388). چنان چه مشاور در موقعیتی خروج یکی از اعضای گروه را به صلاح گروه و به نفع خود فرد تشخیص دهد، مجاز است از آن فرد بخواهد موقتاً جلسه گروه را ترک کند و عضو مورد نظر باید از جلسه گروه خارج شود. البته مشاور بعداً باید طی جلسه انفرادی، با مراجع گفت و گو کند و او را در جریان رفتارش و نیز فعالیت های گروه قرار دهد(شفیع آبادی، 1388). هر عضو گروه، موظف است قبل از تشکیل جلسات مشاوره گروهی، مشاور را از عامل و یا عواملی که به نوعی مانع از شرکت فعالانه اش در گروه می گردند مطلع سازد(شفیع آبادی، 1388). هر عضو گروه باید بپذیرد، که ممکن است به هنگام ضرورت تحت مشاوره انفرادی نیز قرار گیرد و در این صورت احتمال دارد در موارد لزوم، محتوای مشاوره انفرادی- البته با توافق مشاور و مراجع- با سایر اعضای گروه نیز در میان گذارده شود(شفیع آبادی، 1388). فرآیند مشاوره گروهی: شرایط تسهیل کننده: خصوصیاتی از قبیل تفاهم توأم با همدلی، احترام مثبت بدون قید و شرط، بی ریایی و خلوص در مشاوره گروهی لازم است(احمدی، 1387). خودابرازی: بیان و ابراز احساسات و افکار و عقاید از جمله موضوع هایی است که در گروه مطرح می شود. میزان این خودابرازی به اعتماد اعضای گروه نسبت به یکدیگر وابسته است. اگر اعضای گروه به یکدیگر اعتماد داشته باشند، به راحتی و با کمال آزادی آن چه را که احساس می کنند و می اندیشند، ابراز خواهند داشت(احمدی، 1387). تضاد و مقابله: اصولاً در گروه، نظریات مختلف با یکدیگر برخورد می کند و پاسخ های منفی و مثبت ابراز می شود. این برخورد عقاید ممکن است باعث کندی پیشرفت گروه گردد(احمدی، 1387). همبستگی: در صورتی که گروه بتواند بر مرحله تضاد و مقابله، غالب آید اعضای گروه نسبت به یکدیگر نزدیک می شوند و روح همکاری و همبستگی بین آنان توسعه می یابد(احمدی، 1387). بازخورد دادن: یکی از اموری که در مشاوره گروهی اتفاق می افتد، بازخوردی است که هر یک از اعضای گروه از دیگران دریافت می کنند. این بازخورد نه تنها شامل محتوای پیام بلکه شامل عکس العمل های افراد نسبت به فرستنده پیام نیز می گردد. این بازخورد به تبادل و ارتباط بیشتر اعضا می انجامد(احمدی، 1387). فشار گروهی: برخورد افراد در مشاوره گروهی موجب نزدیک شدن، حساس شدن و تبادل افکار آنان می شود. ابتدا اعضای گروه در مقابل فشارهای گروهی مقاومت می کنند ولی پس از اعتماد و اطمینان نسبت به یکدیگر، از مقاومت آنان کاسته می شود و در ابراز نظرات خویش، احساس آزادی بیشتری می نمایند(احمدی، 1387). رهبری در مشاوره گروهی: در ابتدا مشاور، رهبر گروه خواهد بود، مهارت مشاور در هدایت گروه یکی از ضروریات است. مشاور به صورتی گروه را اداره می کند که هریک از اعضا بهترین بهره را ببرند(احمدی، 1387). خاتمه مشاوره گروهی: وقتی گروه به مرحله ای رسید که رفتار اعضای گروه به خارج از گروه بتواند تعمیم یابد، مشاوره گروهی پایان می پذیرد(احمدی، 1387). 2-2-1-10 عوامل درمانی در گروه: یالوم(2000)، در الگوی عوامل اصلاح کننده خود می گوید: در گروه های اثربخش، ویژگی های مشترک معین وجود دارد. گروه ها با فراهم کردن فرصت هایی برای پرداختن به مقایسه اجتماعی و حمایت متقابل، اعضا را امیدوار می کنند و آنان را در مورد عمومیت داشتن مشکلاتی که با آن ها مواجه اند متقاعد می سازند. گروه هم چنین یادگیری بین فردی مانند راهنمایی( آموزش مستقیم)، پسخوراند، همانندسازی با دیگر افراد و دانش فزاینده درباره خود را تسهیل می کند، برای افراد حمایت اجتماعی لازم را جهت غلبه بر اثرهای منفی فشارها فراهم می کند و حتی نیازهای افراد برای دوستی و صمیمیت بین فردی را برآورده می سازد مانند تخلیه هیجانی، عوامل وجودی و مرور روابط خانوادگی اولیه(کوری، 2006). جدول 2-1: جدول عوامل درمانی در گروه عاملمفهوم عامل برای اعضای گروهامیدوار بودناگر اعضای دیگر گروه می توانند تغییر کنند بنابراین من هم می توانم تغییر کنم.عمومیت داشتنهمه ما مشکل داریم( افراد داغ دیده)اطلاع رسانیمن برای حل مشکل خود راه های مختلف را یاد می گیرم.نوع دوستی یا دگر دوستیمن می توانم در گروهم به دیگران کمک کنم، آن ها هم به من کمک می کنند( افزایش عزت نفس)مرور اصلاح گرانه خانوادهگویی گروه برایم زندگی مجدد خانوادگی و شناخت روابط زندگیم را فراهم می کند( پدیده انتقال در گروه و ایفای نقش)پرورش فنون اجتماعی شدنمن یاد می گیرم که چگونه گوش دهم و چگونه با افراد ارتباط برقرار کنم.رفتار تقلیدیمی فهمم که اشخاص دیگر چگونه با مشکلشان کنار می آیند.یادگیری بین شخصیمی فهمم که دیگران من را چگونه می بینند.به هم پیوستگی گروهیاعضای گروه من را می پذیرند.تخلیه هیجانیمی توانم آزادانه هیجان هایم را بروز دهم.عوامل وجودیمن صرف نظر از مقتضیات زندگیم در برابر زندگی احساس مسؤولیت کنم(احمدی، 1387). 2-2-1-11 مشاوره گروهی با روش عقلانی- عاطفی- رفتاری: به نظر الیس(1997)، مداخله های گروه درمانی عقلانی- عاطفی- رفتاری نسبت به روان درمانی های معاصر راه حل های سریع تر و عمیق تری را باعث می شود. اعضای گروه در گروه های مشاوره ای یاد می گیرند که عقاید غیرمنطقی خود را از عقاید منطقی تفکیک نمایند و درمی یابند که منشأ اختلالات عاطفی آن ها مانند دیگر اعضای گروه است. اعضای گروه برای یادگیری به یکدیگر کمک می کنند و حمایت می دهند(پورابراهیم، 1385). شارف در توضیح درمان گروهی عقلانی- عاطفی می نویسد: درمان عقلانی- عاطفی قابل کاربرد در جلسات طولانی مدت رویارویی 48 ساعته و گروه های فشرده 9 ساعته با 10 تا 20 شرکت کننده می باشد، و هم چنین ارائه روش درمان REBT برای حدود 100 نفر شنونده و یا جلسات درمانی برای گروه های بین 6 تا 10 نفر عضو که هفته ای 2 تا 3 ساعت یکدیگر را ملاقات می کنندغیر قابل اجرا است(شارف،1996). 2-2-1-12 اهداف و فرآیند مشاوره عقلانی- عاطفی- رفتاری: در مورد گروه های کوچک، الیس(2003)، هدف های زیر را نوشته است: کمک به اعضا برای درک مشکلات عاطفی و رفتاری خود تا از این طریق فهم خود را از مشکلات دیگر اعضا افزایش دهند و به عنوان کمک درمانگر به دیگر اعضا کمک نمایند و راه های به حداقل رساندن پیشامدهای زندگی و واکنش های غیرمنطقی را بیاموزند، به طوری که اختلال آن ها کمتر از موقعی باشد که وارد گروه شدند و نهایتاً رسیدن به تغییرات شناختی و رفتاری اساسی که شامل یادگیری چگونگی سازش با واقعیت های نامطلوب و صرف نظر کردن از تفکر خود مغلوب سازی و جانشین کردن آن با افکار منطقی مبنی بر توقف عمل ارزیابی خود و پذیرش خود به عنوان انسان جایزالخطا می شود( پورابراهیم،1385). شارف(1996)، نوشته است: هدف های گروه های REBT آن است که به مراجعان نشان دهد که چگونه خود را ارزیابی می کنند، سرزنش می کنند و یا لعنت می فرستند. هم چنین کوششی است تا به مراجعان یاد داده شود تا فرد و دیگران را تحقیر ننمایند و رفتار خود یا دیگران را ارزیابی نمایند. شخصیت ها طوری آموزش داده می شوند تا در جهت تغییر یا بهبود یا اجتناب از مشکلاتی که با آن ها مواجه هستند تلاش نمایند. فرآیند انجام اهداف در درمان عقلانی- عاطفی- رفتاری ترکیب عمل آموزش مستقیم از سوی درمانگر به همراه یک بحث در فرآیند گروهی می باشد. درمانگر به طور هدفمندانه ای گروه را از طریق سازمان دادن در یک ساختار مشخص به سمت سلامت پیش می برد( الیس، 1997). درمانگر در گروه به گونه ای عمل می نمایدکه هیچ کس مورد غفلت قرار نمی گیرد یا به هیچ کس امتیاز خاصی داده نمی شود. درمانگر پیشرفت یا عدم پیشرفت اعضای گروه و شکست یا موفقیت آن ها را در انجام تکالیف خانه به بحث می گذارد. هم چنین در گروه جملاتی در ارتباط با رفتارهای درونی یا بیرونی افراد مطرح می شود. برای مثال، ممکن است گفته شود" جان، شما آن قدر آهسته صحبت می کنید که ما به سختی می توانیم صحبت های شما را بشنویم، آیا در خارج از گروه همین قدر آهسته صحبت می کنید؟ اگر این گونه است از خود بپرسید چه عاملی سبب شده این قدر آهسته صحبت کنید؟" (الیس، 1996).اغلب درمانگران گروهی با تمرینات انجام شده در بعد شناختی- عاطفی و رفتاری در داخل گروه و یا بیرون گروه موافق هستند، هم چنین گاهی لازم می آید مقالات مفیدی در زمینه REBT و یا تمریناتی به اعضای گروه در زمینه چگونگی ارتباط با یکدیگر داده شود. برای موفقیت گروه در درمان، لازم می آید اعضای گروه همگی برای کمک به یکدیگر، تلاش نمایند. الیس مایل است اعضای گروه به طور مناسبی با یکدیگر مشارکت نمایند و نه به عضو خاصی امتیاز ویژه داده شود و نه عضو خاصی منفعل باشد. چنان چه عضوی در گروه از صحبت کردن خودداری نماید درمانگر به وی برای صحبت کردن، با افراد دیگر در گروه های کوچک، حداقل برای سه نوبت تکلیف می دهد و یا اگر یکی از اعضا به طور مداوم تأخیر یا غیبت داشته باشد، الیس یا درمانگر و یا اعضای گروه عمل وی را دفع می کنند و تمریناتی در جهت رفتار خودمغلوب سازی به وی می دهند و اگر اعضای گروه فقط پندهای عملی به اعضای دیگر بدهند به جای آن که با عقاید غیرمنطقی بحث نمایند، الیس و یا اعضای گروه آن را رد می نمایند و اگر اعضای گروه از انجام تکالیف خانه امتناع ورزند تحت پوشش عقاید غیرمنطقی هم چون تکالیف خیلی سخت است یا آن ها باید آسان تر باشد، الیس در جهت رد تفکر غیرمنطقی شان با آن ها مجادله می نماید. بنابراین تکنیک های REBT هم باید در فرآیندهای گروهی و هم در مشکلات فردی که در گروه نشان داده می شود استفاده شوند(شارف،1996). بنابراین، هم چون مشاوره فردی در مشاوره گروهی از تکنیک های درمانی در سه بعد شناختی- عاطفی- رفتاری استفاده می شود، نظیر آموزش A.B.C، مباحثه- شوخی، تکالیف خانه، نقش بازی کردن، تصویرسازی ذهنی، تشویق و تنبیه، الگوسازی و ...(پورابراهیم، 1385). 2-2-1-13 فرآیند گروه های عقلانی- عاطفی- رفتاری: کوری (2006)، مزیت های گروه های عقلانی- عاطفی- رفتاری را به طور خلاصه چنین مطرح می نماید. اعضای گروه می توانند مطلوبیت پذیرش واقعیت را به یکدیگر یادآوری نمایند و در جهت تحقق تغییرات مثبت با هم کارکنند(پورابراهیم، 1385). از آن جا که بر حمله شدید بر تفکر خود مغلوب سازی تأکید می شود دیگر اعضا می توانند در تغییر تفکرات غیر منطقی نقش مؤثری داشته باشند(پورابراهیم، 1385). اعضای گروه به پیشنهادات، نظریات و فرضیات و تقویت نکته هایی که رهبر گروه مطرح می کند می توانند کمک نمایند(پورابراهیم، 1385). تعیین تکلیف به عنوان یک جزء ضروری در REBT در فرآیند گروهی بیش تر اثربخش است تا درمان فردی(پورابراهیم، 1385). گروه یک محیط اجتماعی برای فعالیت هایی نظیر نقش بازی کردن، جرأت ورزی، تمرین رفتار، الگوسازی و تمرینات خطرجویی است(پورابراهیم، 1385). گروه به عنوان آزمایشگاهی است که رفتار در عمل را نشان می دهد(پورابراهیم، 1385) مراجعان REBT اغلب تکمیل کردن فرم گزارش تکلیف را سؤال می نمایند. موقعیت گروهی شرایطی را فراهم می سازد که اعضای گروه از یکدیگر کمک بگیرند و این امر باعث مؤثر واقع شدن تکلیف می شود(پورابراهیم، 1385). اعضای گروه یاد می گیرند که چون مشکلات آن ها غیر عادی نیست، خود را برای آن ها(مشکلات) محکوم ننمایند(پورابراهیم، 1385). به واسطه بازخورد گرفتن از اعضای دیگر گروه، افراد خود را آن گونه می بینند که دیگران می بینند، بنابراین به صورت روشن به رفتارهایی که ممکن است تغییر داده شود توجه می نمایند(پورابراهیم، 1385). وقتی تفکر معیوبیمطرح می شود سایر اعضا و رهبر گروه فوراً آن را به شخص گوشزد می نمایند و وی می تواند آن را تصحیح نماید(پورابراهیم، 1385). با مشاهده دیگران، اعضای گروه می توانند ببینند که درمان می تواند مؤثر باشد و آن ها قادرند تغییر کنند و می توانند در جهت کمک به خودشان گام بردارند و این که درمان موفق به سختی ارائه می شود و نیازمند کاری پیگیرانه است(پورابراهیم، 1385). در گروه مراجعان با طیف وسیعی از راه حل های ممکن درمان فردی به طور یک جا مواجه می شوند(پورابراهیم، 1385). مشکلاتی هم چون حالتی شرم آور داشتن، فی النفسه جنبه درمانی دارد. افشاء خود، باعث می شود فرد از عمل خود ترس نداشته باشد و انتقاد از خود را فاجعه آمیز نداند(پورابراهیم، 1385). از آن جهت که درمان عقلانی- عاطفی- رفتاری جنبه آموزشی دارد، بحث راهبردهای حل مشکلات را شامل می شود. بنابراین اقتصادی تر و عملی تر از جلسات مشاوره فردی انجام می شود(پورابراهیم، 1385). مدت جلسات گروهی، زمان کافی برای تغییر عقاید خود مغلوب سازی را فراهم می سازد(پورابراهیم، 1385). گروه برای کسانی که به شدت در ارتباط با الگوهای کهنه ناکارآمد گرفتار هستند، سودمند است(پورابراهیم، 1385). 2-3 پیشینه پژوهشی 2-3-1 پژوهش های انجام شده در خارج کشور نمازی زاده و همکاران(2006)، در تحقیق خود با عنوان اثربخشی فعالیت های ورزشی و عزت نفس به این نتیجه دست یافتند که فعالیت های ورزشی و آموزش های شناختی رفتاری بر عزت نفس افراد شرکت کننده مؤثر است. در مطالعة ديگر لويس (2000)، مشاهده كرد كه مشاورة فردي با تأكيد بر روش عقلاني- عاطفي باعث افزايش عزت نفس 60 دانشجوي آمريكايي آفريقايي تبار شده است، اما مشاورة گروهي عقلاني- عاطفي- رفتاري كوتاه مدت چنين تأثيري نداشته است. هدلی(1988)، در پژوهش خود نتیجه گرفت که فعالیت های راهنمایی و مشاوره گروهی تأثیر مثبتی روی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. ماریانی(1979)، نشان داد که درمان عقلانی- عاطفی در طی ده جلسه که بر روی دانش آموزان دبیرستانی انجام گرفت باعث افزایش عزت نفس آن ها شد. تری دیانا(1995) و یوت آرمند(1996)، در تحقیق خود نشان دادند که آموزش مشاوره گروهی تاثیری بر بهبودی عزت نفس ندارد . برایان سوکیانگ(1995) در یک مطالعه ی آزمایشی نشان داد که آموزش مشاوره ی گروهی می تواند سطوح عزت نفس کلی و عزت نفس مربوط به والدین خانواده را در نوجوانان به طور معناداری افرایش دهد. کرستن(1997)، نیز در تحقیق دیگری بر روی 20 دختر و پسر 8-11 ساله ، نشان داد که دانش آموزانی که در برنامه مشاوره گروهی با تاکید بر تعارض، شرکت کرده بودند به طور معناداری سطوح بالاتری از عزت نفس را نشان دادند. رافوس(1998)، در یک مطالعه، دریافت که مشاوره عقلانی-عاطفی-رفتاری، عزت نفس، خودکنترلی درک شده و رفتار کلامی دانش آموزان را افزایش می دهد. - کونوی(1999)، در پژوهش خود دریافت که درمان شناختی رفتاری منجر به افزایش شرکت نوجوانان در کلاس های درس شده و در نتیجه عزت نفس و ارزش شخصی آن ها افزایش یافته است. - در همين راستا، واتر(1998)، در پژوهش خود به این نتیجه دست یافت که دانش آموزان ابتدايي كه در برنامة آموزش عقلاني- عاطفي شركت نموده اند سطوح اضطراب شان كاهش، عزت نفس شان و تحمل ناكامي آن ها افزايش يافته است. او بيان مي كند كه عموماً اين آموزش ها باعث افزايش مهارت هاي مؤثر اين نوع دانش آموزان در مقابله و برخورد با موقعيت هاي هيجاني مي شود، و اين نوع آموزش در مقايسه با برنامة آموزش مبتني بر نظرية فرويد، در كاهش باورهاي غيرمنطقي و هيجان هاي بدكاركردي كمك كننده است. - کلوسترمن(1998)، در پژوهش خود با عنوان عزت نفس و عواطف در حل مسائل ریاضی به این نتیجه دست یافتند که عواطف و عزت نفس مولفه های مناسبی برای پیش بینی پیشرفت و انگیزه ی تحصیلی هستند. وارن و همکارانش(1988)، در پژوهشی به بررسی تأثیر درمان شناختی بر افزایش عزت نفس پرداختند. آن ها 33 داوطلب را به سه گروه تقسیم کرده، آن ها را در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار داده در مورد هر دو گروه آزمایش درمان های عقلانی- هیجانی و رفتاری- شناختی انجام دادند. نتیجه این بود که عزت نفس در هر دو گروه آزمایشی(نسبت به گروه گواه) افزایش یافته بود و این تغییر در گروه شناختی- رفتاری بیش از گروه عقلانی- هیجانی بود. پوپ و همکاران(1989)، برای درمان کودکان مبتلا به عزت نفس پایین در کلینیک بیماران سرپایی از شیوه ی شناختی- رفتاری استفاده کرد و نتایج سودمندی گرفت. علاوه بر آن، همین شیوه را در مورد دانش آموزان بااستعداد و سرآمدی که دیدی کاملاً منفی در مورد خود داشتند اجرا کرد و نتایج مثبتی به دست آورد. پژوهش پوپ(1989)، نشان داد که درمان شناختی- رفتاری در افزایش عزت نفس دانش آموزان مؤثر است (پوپ و همکاران،1384). ناولر و تایلر در 1989 در مورد تأثیر آموزش والدین در افزایش عزت نفس کودکان پژوهشی انجام داده، نتیجه گیری کردند که این آموزش ها در اصلاح رفتار کودکان، پیشرفت تحصیلی و افزایش عزت نفس آن ها مؤثر است. نلسون و دیوید(1996)، و فنل و ملوئیک(1977)، با مداخله شناخت درمانی به رفع باورهای غیرمنطقی و افزایش عزت نفس پرداختند. والیانت و پاول(1993)، با روش عقلانی- عاطفی رفتاری با ده نوجوان در مرکز درمانی کار کردند و افزایش معناداری در عزت نفس و کاهش خصومت کلامی در آن ها ملاحظه کردند. کلانتری، نشاط دوست، مولوی و آدم زاده(1999)، در پژوهشی با عنوان اثربخشی مشاوره گروهی حمایتی بر عزت نفس دانش آموزان دختر شهید به این نتیجه دست یافتند که آموزش های شناختی و شناختی رفتاری بر ابراز وجود و عزت نفس افراد شرکت کننده در پژوهش مؤثر بوده است. 2-3-2 پژوهش های انجام شده در ایران نتایج مطالعه خدایی(2007)، روي 40 نفر از دانش آموزان دختر سال اول متوسطه شهرستان ایلام نشان داد که مشاوره گروهی باعث افزایش سلامت عمومی و عزت نفس کلی دانش آموزان دختر گروه آزمایش شده است. مظاهري و همکاران(2006)، در بررسی خود که بر روي 30 نفر از دانشجویان خوابگاه در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه) به مدت 8 جلسه انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که آموزش شناختی – رفتاري نسبت به آموزش رفتاري به طور معنی داري بر افزایش عزت نفس مؤثرتر بوده است. دادپور و همکاران(1391)، در پژوهش خود به این نتیجه دست یافتند که مشاوره گروهی به شیوه ی عقلانی عاطفی باعث کاهش اضطراب و افزایش عزت نفس دانش آموزان تیزهوش شد. امیرجان، سلطانی علی آباد، یونسی، ازخوش و عسگری(1389)، در پژوهشی با عنوان اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه عقلانی- عاطفی- رفتاری بر افزایش احترام به نفس و پیشرفت تحصیلی دختران نوجوان دبیرستانی به این نتیجه دست یافتند که مشاوره گروهی موجب افزایش احترام به نفس و پیشرفت تحصیلی(در سطح 001/0) در آزمودنی ها شده است. استادیان، سودانی و مهرابی زاده هنرمند(1388)، در پژوهشی با عنوان اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه عقلانی- عاطفی- رفتاری الیس، بر اضطراب امتحان و عزت نفس دانش آموزان دختر پایه ی سوم مقطع راهنمایی شهر بهبهان به این نتایج دست یافتند که مشاوره گروهی به شیوه عقلانی- عاطفی- رفتاری الیس، باعث کاهش اضطراب امتحان و افزایش عزت نفس دانش آموزان گروه آزمایشی در مقایسه با گروه گواه گردید. رجبی و خدایی(1386)، در پژوهشی به این نتیجه دست یافتند که آموزش مشاوره گروهی بر عزت نفس دختران مؤثر است. امامی و همکاران(1385)، در پژوهشی تحت عنوان مقایسه اثر بخشی دو شیوه شناختی- رفتاری و آموزش والدین در افزایش عزت نفس دانش آموزان به این نتایج دست یافتند که آموزش به شیوه عقلانی-عاطفی- رفتاری عزت نفس دانش آمزان دختر را به طور مؤثر افزایش داد و آموزش والدین در افزایش عزت نفس دانش آموزان پسر مؤثر است. دو شیوه مذکور تمام ابعاد عزت نفس: شامل عزت نفس کلی، تحصیلی، خانوادگی، اجتماعی و جسمی را همزمان افزایش داد. ولی زاده(1385)، در تحقیق خود با عنوان تأثیر درمان عقلانی- عاطفی- رفتاری بر عزت نفس نابینایان، به این نتیجه دست یافت که این آموزش باعث افزایش عزت نفس نابینایان شده است. کجباف نژاد، دبیری و قاسمپور(1384)، در پژوهشی با عنوان بررسی تأثیر آموزش گروهی بر افزایش عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع متوسطه دبیرستان های شهرستان بهبهان به این نتیجه دست یافتند که برگزاری مشاوره گروهی میانگین نمرات عزت نفس گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه افزایش نشان داده است. منابع فارسی آتش پور، سید حمید. (1383). اعتماد و خودباوری. اصفهان، حوزه معاونت دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان. احمدی، سید احمد و فولادگر، فرزانه. (1381). تأثیر مشاوره گروهی به شیوه منطقی- عاطفی- رفتاری بر افسردگی پسران بی سرپرست. مجله دانش و پژوهش، شماره یازدهم و دوازدهم، ص 86-75. احمدی، سید احمد. (1374). روانشناسی نوجوانان و جوانان. تهران: انتشارات مشعل. احمدی، سید احمد. (1387). مقدمه ای بر مشاوره و روان درمانی. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان، چاپ هشتم. احمدی، سید احمد. (1386). مبانی و اصول راهنمایی و مشاوره. تهران: انتشارات سمت. امیرجان، ساره؛ سلطانی علی آباد، مجتبی؛ یونسی، سید جلال؛ ازخوش، منوچهر و عسگری، علی. (1389). اثربخشی مشاوره گروهی بر افزایش احترام به نفس دختران نوجوان دبیرستانی، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره 40، ص 215-189. امین فر، مرتضی. (1365). افت تحصیلی یا اتلاف در آموزش و پرورش، فصلنامه تعلیم و تربیت، سال دوم، شماره 7 و 8، صص 25-7. امامی، طاهره؛ فاتحی زاده، مریم و عابدی، محمدرضا. (1385). مقایسه اثربخشی دو شیوه شناختی- رفتاری و آموزش والدین در افزایش عزت نفس دانش آموزان، مجله دانشور رفتار، سال سیزدهم، شماره 19، ص 74-65. استادی، رضا. (1384). بررسي رابطه بين باورهاي غيرمنطقي و عزت نفس در دانش آموزان پايه چهارم دبيرستانهاي شهر تهران،پايان نامه کارشناسي ارشد، دانشگاه علامه طباطبائي. استادیان، مریم؛ سودانی، منصور و مهرابی زاده هنرمند، مهناز. (1388). اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه عقلانی- عاطفی- رفتاری الیس، بر اضطراب امتحان و عزت نفس دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمایی شهر بهبهان. مجله مطالعات آموزش و یادگیری دانشگاه شیراز، دوره اول، شماره دوم، ص 18-1. الیس، آلبرت. آبرامس، مایکل و دنگلجی، لیدیا. (2005). هنر و علم عاقلانه خوردن. (ترجمه مهرداد فیروز بخت، 1385). تهران: نشر رسا. الیس، آ. سیجل، جی. ال. بیجر، ر. جی. دای بیتا، وی. جی. دای گیزپ، آر. (1999). زوج درمانی. (ترجمه ج. صالحی فدردی. س.ا. و امین یزدی، 1385). تهران: انتشارات میثاق. اژه ای، جواد؛ دوران، بهناز و آزادفلاح، پرویز.(1381). بررسی رابطه ی بازی های رایانه ای و مهارت های اجتماعی نوجوانان. مجله روان شناسی، سال ششم، شماره 1، 17-4. الیس، آ. و هارپر، ر. (2003). زندگی عاقلانه. (ترجمه مهرداد فیروزبخت، 1387). تهران: انتشارات رشد. بک، آ. تی. (1999). عشق هرگز کافی نیست. (ترجمه م. قراچه داغی، 1386). تهران: آرین. بشارت زاده، وجیهه. (1390). رابطه ی عزت نفس و پیشرفت تحصیلی. مجله ی شادکامی، سال دوم، شماره 44. بیابانگرد، اسماعیل. (1386). روش های افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان، تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان. باقری، حسین. (1380). بررسی تاثیر برنامه مشاوره گروهی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد مراجعه کننده به درمانگاه های وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد آموزش پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی تهران. بشیری، اسماعیل. (1387). بررسی تأثیر مشاوره گروهی شناختی بر میزان سلامت عمومی سالمندان زن مقیم آسایشگاه شهرستان سبزوار. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه شهید بهشتی. بخشایش، علیرضا. (1390). بررسی رابطه ی توکل بر خدا، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان. مجله روانشناسی و دین، سال چهارم، شماره دو، ص 98-79. پازوکی، علیرضا. (1381). افت تحصیلی و عوامل مؤثر در آن، تکنولوژی آموزشی، ویراستار مرتضی مجدفر، تهران: انتشارات انیس. پورکاظمی، محمدحسین. (1385). عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی دانشجویان، خلاصه مقالات نخستین سمینار آموزش عالی در ایران، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی، 186. پورابراهیم، ت. (1385). تأثیر مشاوره گروهی با شیوه عقلانی- عاطفی بر افسردگی دانش آموزان دبیرستانی اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی. پوپ، الیس؛ مک هال، سوزان و کری هد، ادوارد. (1384). افزایش احترام به خود در کودکان و نوجوانان. ترجمه پریسا تجلی، تهران: انتشارات رشد. پروین، کریس. (1386). بنیادهای شناختی روانشناسی بالینی، ترجمه محمود علیلو و عباس بخشی پور، تهران: نشر روان پویا. پور شافعي، هادي. (1380). بررسي رابطه خودپنداره با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان متوسطه شهرستان قائم سال سوم. پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه تربيت معلم. تقوی، معصومه. (1387). مقایسه باورهای غیرمنطقی مادران دارای فرزند معلول ذهنی عمیق، شدید و خفیف مراجعه کننده به مراکز خدمات بهزیستی با مادران دارای فرزند عادی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، چاپ نشده. تجلی، پریسا. (1375). هنجاریابی تست عزت نفس الیس پوپ، پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. ثنایی ذاکر، باقر. (1387). ازدواج: انگیزه ها، پرتگاه ها و سلامت آن. مجله پژوهش های تربیتی، جلد چهارم، شماره3و4، صفحه43-19. حیدری، شیما. (1384). بررسی تأثیر آموزش تنش زدایی تدریجی و مهارت های حل مسأله بر کاهش تمایل به فرار در دختران در معرض فرار، پایانامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی، دانشگاه الزهراء. حلم سرشت، پریوش و دل پیشه، اسماعیل. (1384). آموزش بهداشت و اولویت های بهداشتی جهت آموزش. تهران: انتشارات چهره، صفحه 22. حسنی، فریبا. محزونی نجف آبادی، مهشید و لطفی کاشانی، فرح. (1390). اثربخشی درمان عقلانی عاطفی رفتاری بر عقاید ناکارآمد دانش آموزان دختر دوره متوسطه، مجله پژوهش های علوم شناختی و رفتاری، سال اول، شماره 1، ص 42-23. حمیدی فرد، فرزانه. (1386). رابطه باورهای غیرمنطقی با سلامت روانی دانشجویان. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، چاپ نشده. حسینی، علی اکبر. (1372). مقایسه دو گروه از دانشجویان موفق و ناموفق در دانشگاه شیراز، مجله روانشناسی، سال سوم، (7)، 108-101. حقیقی، جمال؛ موسوی، محمد، مهرابی زاده هنرمند، مهناز و بشلیده، کیومرث. (1385). بررسی تأثیر آموزش مهارت های زندگی بر سلامت روانی و عزت نفس دانش آموزان دختر سال اول مقطع متوسطه. مجله علوم تربیتی، دوره سوم، سال سیزدهم، شماره 1، ص 78-61. خانجانی، مهدی (1383). بررسی رابطه بین تفکرات غیرمنطقی و نگرش های ناکارآمد همسرگزینی در دانشجویان دختر و پسر، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی. خیر، محمد. (1376). رابطه شکست تحصیلی با زمینه ها و شرایط خانوادگی، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره اول،(2)، 85-73. دبيرخانه شوراي عالي آموزش و پرورش (1381). مجموعه مصوبات شوراي عالي آموزش و پرورش(ويرايش 3) تهران، مدرسه برهان. دلاور، علی. (1384). احتمالات و آمار کاربردی، در روان شناسی و علوم تربیتی. انتشارات رشد، تهران. دادپور، ق؛ توکلی زاده، ج و پناهی شهری؛م(1391). اثربخشی آموزش های عقلانی-هیجانی به شیوه ی گروهی بر عزت نفس و اضطراب دانش آموزان تیز هوش پسر، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت گناباد، دوره ی 2، شماره1،ص1-8. راجرز، ک. (2000). گروه های رویاروی بحثی در روان درمانی. (ترجمه ف. ماهر، 1385). تهران: انتشارات رشد. رستگار، احمد؛ حجازی، الهه؛ لواسانی، مسعود غلامعلی و جهرمی، رضا قربان. (1388). باورهای هوشی و پیشرفت تحصیلی: نقش اهداف پیشرفت و درگیری تحصیلی. مجله پژوهش های روانشناختی، دوره 12، شماره 1 و 2. رجبی، غلامرضا و خدایی، ملک حسین(1386). تاثیر مشاوره ی گروهی با روش عقلانی عاطفی- رفتاری بر سلامت روان و عزت نفس دانش آموزان، مجله مطالعات علوم تربیتی، سال اول، شماره دوم، صص31-48. رجایی، منوچهر؛ احمدی، سیداحمد و عابدی، محمد رضا. (1390). تأثیر مشاوره تحصیلی گروهی بر مهارت ها و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه اصفهان. تازه ها و پژوهش های مشاوره، جلد 4، شماره 12، ص 51-41. زارعی، طهمورث. (1371). بررسی مقایسه ای پیشرفت تحصیلی در مدارس دو نوبته. پایانامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران. ساعتچی، محمود. (1380). مشاوره و روان درمانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم. سیف، علی اکبر(1380)، روانشناسی پرورشی یادگیری و آموزش، انتشارات آگاه. شلینگ، لوئیس. (2003). نظریه های مشاوره. ( ترجمه خدیجه آرین، 1385). تهران: انتشارات اطلاعات، صفحه 37. شفیع آبادی، عبدالله.(1388). پویایی گروه و مشاوره گروهی، تهران: انتشارات رشد. چاپ دهم. شفیع آبادی، عبدالله. (1386). فنون و روش های مشاوره، تهران: انتشارات رز. چاپ هفتم. شفیع آبادی، عبدالله. (1389). مقدمات راهنمایی و مشاوره. تهران: انتشارات پیام نور. چاپ ششم. شفیع آبادی، ع. ناصری، غ. (1384). نظریه های مشاوره و روان درمانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. شارف، ر. اس. (1996). نظریه های مشاوره و روان درمانی. (ترجمه مهرداد فیروزبخت، 1381). تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا. شاهسوند، سودابه. (1379). بررسی علل کاهش انگیزه تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه، شورای تحقیقات آموزش و پرورش استان اصفهان. شیرافکن، سلطانعلی. (1385). راهنمایی و مشاوره. تهران: انتشارات پوران پژوهش، چاپ سوم، صفحه 135. شکرکن، حسین و نیس، عبدالکاظم. (1373). تأثیر عزت نفس بر عملکرد دانش آموزان پسر و دختر دبیرستانی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، دوره سوم، سال اول، شماره اول، 27-11. صفایی، مریم. (1386). تأثیر مشاوره گروهی با شیوه درمان عقلانی- هیجانی- رفتاری بر تغییر باورهای غیر منطقی دختران نوجوان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، چاپ نشده. صحرایی، ام هانی. (1389). رابطه باورهای غیرمنطقی با کمال گرایی مثبت و منفی در دانش آموزان شهرستان نوشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، مجله مطالعات روان شناختی، سال ششم، شماره 1، ص 18-1. صبحي قراملكي، ناصر (1389). خلاقيت و روش هاي پرورش آن در كودكان. ماهنامه تكنولوژي آموزشي. طالب زادگان، میترا. (1378). بررسی عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان موفق. شورای تحقیقات آموزش و پرورش استان خوزستان. ظهره وند، راضيه(1389). مقايسه ي مفهوم خود، خودکارآمدي تحصيلي، هوش هيجاني، باورهاي جنسيتي و رضايت از جنس دختران و پسران دبيرستاني و سهم هر يک از اين متغيرها در پيشرفت تحصيلي آن ها. مطالعات روانشناختي، سال ششم، شماره ي سوم، ص 73-46. عليزاده, توران. (1382). بررسي رابطه بين عزت نفس و منبع كنترل دروني– بيروني با استرس ناباروري زنان و مردان نابار ور در شهر تهران. پايان نامه كارشناسي ارشد, دانشگاه تربيت معلم تهران. علیوند وفا، مرضیه (1384). « بررسی رابطه تفکر انتقادی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان تبریز». پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا. علامه، عاطفه. (1384). بررسی روابط ساده و چندگانه متغیرهای عزت نفس، اضطراب اجتماعی، کمال گرایی و تعلل با عملکرد تحصیلی و اضطرب امتحان در دختران دانش آموز سال اول دبیرستان شهر اهواز. پایانامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز. فلاحی یخدان، جمیله. (1382). بررسی تأثیر مشاوره گروهی با رویکرد انتخاب بر شکست تحصیلی دانش آموزان دختر پایه اول دوره متوسطه شهرستان میبد. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا. فرحبخش، ک. (1383). بررسی اثربخشی آموزش گروهی شناختی- رفتاری بر رضایت زناشویی زوجین شهرستان شهرکرد. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی(چاپ نشده). دانشگاه اصفهان. فرهادي، شهريار. (1383). بررسي تأثير فعاليت در شوراي دانش‌آموزي بر عزت نفس و مسئوليت‌پذيري دانش‌آموزان مدارس راهنمايي (عادي- دولتي) شهرستان كرج در سال تحصيلي 83-1382. پايان نامه كارشناسي ارشد دانشگاه تربيت معلم. فیروزبخت، م. (1383). الیس پنجاه سال رفتار درمانی عقلانی- هیجانی(REBT). تهران: نشر دانژه. قربانی، سید علی و نظری، علی محمد. (1389). بررسی تأثیر مشاوره فردی به شیوه عقلانی- عاطفی بر کاهش باورهای غیر منطقی زوج های متعارض، فصلنامه انجمن مشاوره ایران، جلد نهم، شماره 34. قربانی، کبری. (1384). تأثیر زوج درمانی به شیوه درمان عقلانی- هیجانی- رفتاری بر تعارض ها و افکار غیرمنطقی زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی. قاضی، قاسم. (1373). زمینه مشاوره و راهنمایی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. کامکار، شیده. (1376). بررسی عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی و ارایه الگوی مناسب برای تحلیل عوامل. پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی. کوری، ج. (2002). نظریه ها و کاربست مشاوره و روان درمانی، (ترجمه سید محمدی، 1385). تهران: انتشارات ارسباران. کرمی، ابوالفضل. (1384). بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستان. مجله ی پژوهش های تربیتی، سال دوم، شماره چهارم. کوری، ماریان و دیگران. (2006). گروه درمانی. (ترجمه: س. بهاری و همکاران، 1382). تهران: انتشارات روان. کاپلان، س. (1995). خلاصه روان پزشکی علوم رفتاری- روان پزشکی بالینی. (ترجمه ن. پورافکاری، 1376). تهران: انتشارات شهر آب. کجباف، هادی؛ دبیری، ف و قاسمپور، ژ. (1384). بررسی تأثیر آموزش گروهی بر افزایش عزت نفس دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع متوسطه دبیرستان های شهرستان بهبهان. مجله پژوهش های تربیتی، شماره پنجم، ص 68-61. گردی، فلور. (1382). بررسی رابطه نوع و میزان تفکرات غیرمنطقی با سلامت روانی دانشجویان دوره کارشناسی ارشد گروه های مختلف تحصیلی، پایا نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه شهید بهشتی. گیبسون، ر و میشل، م. (1995). مبانی مشاوره و روان درمانی. (ترجمه باقر ثنایی ذاکر، 1377). تهران: انتشارات بعثت. گلاب زاده، سید محمد علی. (1379). پژوهش تحلیلی در زمینه افت تحصیلی، چهارمین دوره مقاله نویسی علمی، جلد دوم، اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان، 155-143. مهرافروز، حجت الله و شهرآرای، مهرناز(1381). بررسی رابطه نگرش نسبت به شیوه های فرزندپروری و مکان کنترل با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه چهارم، مجله علوم تربیتی و روانشناسی، دوره سوم، سال نهم، شماره 1و2، ص148-131. مك‌كي و فانينگ. (2002). رشد و افزايش عزت نفس(ترجمه مهرناز شهرآراي، 1387).تهران: آسيم. مؤمن زاده، فرید. (1384). ارتباط تفکرات غیرمنطقی و الگوهای دلبستگی با سازگاری زناشویی. پایان نامه کارشناسی ارشد.، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. مهدوي، منصوره. (1384). تحقيق بررسي رابطه بين متغيرهاي وضعيت اقتصادي – اجتماعي خانواده و متغيرهاي مربوط به دانش آموز با پيشرفت رياضي. پايان نامه كارشناسي ارشد. دانشگاه تربيت معلم تهران. موسوی، مهدی. (1388). مقایسه دو روش رفتاردرمانی عقلانی- هیجانی و آرمیدگی تدریجی در کاهش پرخاشگری. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، چاپ نشده. نجاریان، بهمن؛ سلیمان پور، مهدی و لیالی، فاطمه. (1373). بررسی عملکرد تحصیلی دانشجویان شاهد دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی اهواز، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، (1)10، 77-57. نادری، عزت الله و سیف نراقی، مریم. (1384). روش های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی. دفتر تحقیقات و انتشارات بدر. نوابی نژاد، شکوه. (1377). راهنمایی و مشاوره گروهی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی،مرکز تربیت معلم. نیسی، عبدالکاظم؛ شهنی ییلاق، منیجه. (1381). تأثیر آموزش ابراز وجود بر ابراز وجود، عزت نفس، اضطراب اجتماعی و بهداشت روانی دانش آموزان پسر مضطرب اجتماعی شهرستان اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، دوره سوم، سال هشتم، شماره دوم. ولی زاده، شیرین. (1385). تأثیر درمان عقلانی- عاطفی- رفتاری بر عزت نفس نابینایان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن. هرشن سن، دیویدبی و همکاران. (1999). مشاوره بهداشت روانی: نظریه و عمل. (ترجمه محمد تقی منشی طوسی، 1374). مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول، صفحه 117. Reference Akin-Little, K. A., Little, S. G., & Delligatti, N. (2004). A preventative model of school consultation: Incorporating perspectives from positive psychology. Psychology in the Schools, 41(1), 155-162. Branden N. (1998). A Woman's Self-Esteem: Struggles and triumphs in the search for identity. London UK: Amazon. Bernard, M.E.(1989). Inside rational emotive therapy, A criatal appraisal of theory and therapy of Albert Ellis. New York, Academec Press.INC. nner – Roitedge. Biabangard E. (2005).How to promote self- respect in children and adolescents Burns, R.B.,. (1979). The contributions of the family to the development of competence in children. Schizophrenia Bulletin, 14, 12-37. Britzman, D. P. (2003). Psychoanalytic histories of learning after education, Published by State University of New York press. Bryan Soo Kyung, K. (1995). Group counseling to enhance internal locus of control orientation and self-esteem among students of native Hawaiin ancestry. University of Hawaii, p. 111, AAT 1362066. Busato, V. V., Prins, F. J., Elshout, J. J., & Hamaker, C. (2000). Intellectual ability, learning style, personality, achievement motivation and academic success of psychology students in higher education. Personality and Individual Differences, 29, 1057–1068. Corsini. R. (1973). Current Psychotherapies, Itasca, Illinois, F.E. Peacock Publishers Inc. Corey K.R., Jaffe A. (1998). Nutrition counseling and communications skills. U.S.A: W.B. Saundersco., 24-78. Corey, Gerald (2002). “ Theory and practice of counseling and psycho therapy , ITP compan Corey, .(2006). Marianne Schneider and Corey, Gerald” Process and Practice Groups”. Thomson Brooks/ Cole. Canfield, Jack. Improving Students Self- esteem. Education, Zahra(trans). Education Leadership, 1990.48(1). Conway, P. J. (1999). The effects of cognitive-behavior group counseling on adolescent depression, academic performance, and self-esteem. University of Louisville, p. 143, AAT 9964864 Cohen, J. (2006). Social, emotional, ethical, and academic education: Creating a climate for learning, participation in democracy, and well-being. Harvard Educational Review, 76, 201-237. Conard, M. A. (2006). Aptitude is not enough: How personality and behavior predict academic performance. Journal of Research in Personality, 40, 339–346. Costa, P. T., Jr., & McCrae, R. R. (1992). Revised NEO personality inventory (NEOPI- R) and NEO five-factor inventory (NEO-FFI): Professional manual.Odessa, FL: Psychological Assessment Resources. Dryden , R.F. (1992). Personality and approaches to learning as predictors of academic achievement. European Journal of Personality, 17, 143-155. Dryden , R.F and Ellis A. (2001). Overcoming destructive beliefs, feeling, and behavior. Amherst, NY: Prometheus Book. 532-533. Dweck, C. S., & Master, A. (2009). Self-theories and motivation: Students' beliefs about intelligence. In K. Wentzel & A. Wigfield (Eds.), Handbook on motivation at school (pp. 123-140), New York: Routledge. Dweck, C. S., & Leggett, E. L. (1988). A social-cognitive approach to motivation and personality. Psychological Review, 95, 256-273. Dupeyrat, C., & Marian, C. (2005). Implicit theories of intelligence, goal orientation, cognitive engagement, and achievement: A test of Dweck’s model with returning to school adults. Contemporary Educational psychology, 30, 43-59. Dryden. W. (2009).Rational- Emotive Behavior Therapy Distinctive Features, Routledge press. Deary, I. J., Strand, S., Smith, P., & Fernandes, C. (2007). Intelligence and educational achievement. Intelligence, 35(1), 13-21. Ellis, A. Vernon, R.M (2003). Reason and emotion in psychotherapy revised. New York: Carol publishing. Ellis, A. (2003). The nature of disturbed marital interaction. Journal of Rational- Emotive & Cognitive Behavior Therapy, 21, 147-153. Ellis A. (1997). “Research and practice using Rational emotive Therapy Techniques to cope with dicability”. Journal: Perfessional psychoiogy. Feb. vol (28)1. Ellis, A. and Dryden, R.F. (1997). Rational-emotive therapy. In R. Jurjevich (Ed), Direct psychotherapy: 28 American originals (Vol 1). Coral Gables, FL: University of Miami Press. Ellis, A. (1989). Rational, emotive couples theapy. New York: Parqman Press. Ellis A. (1996). “ How I learned to help client Feel better and got better”. Journal: Psychotherapy. Spr. Vol 33(1). Ellis A. (2001). Feeling better, getting better, and staying better. Atascadero, CA: Impact. Ellis A. (1987). “Experiential therapy vs Rational- Emotive Therapy”. Fill: Windows/ Desktop/ My Brie Fcase/ June. 1979. htm. Ellis A. and Mac Claren, M.C.(1998). Personality, coping, and coping effectiveness in an adult sample. Journal of Personality, 54, 385-405. Ellis A. (2000). How to control youre anxiey before it controls you. New York: Citadel Press. Ellis A. and Abrams & Dengelegi R. (2005). Handbook of rational emotive Therapy. New York: Springer Pub. Co. Ellis, A. (2005). Rational, emotive couples theapy. New York: Parqman Press. Elliot, A. & Church, M. A. (1997). A hierarchical model of approach and avoidance motivation. Journal of Personality and Social Psychology, 72, 218-232. Frank. J. (1973). Persuation and healing. New York: Schockon Books. Franken, R. E. (2007). Human Motivation. New York: Thomson & Wadsworth. Ford. D. Y. & Thomas, A (1997) Underachievement Among Gifted Monitory students: problem and promises “the ERIC “clearinghouse on Disabilities and gifted Education. Garton, B. L., Dyer, J. E., & King, B. O. (2001). Factors Associated with Academic Performance and Retention of Agriculture Students, NACTA JOUENAL, 45(1), 21-27. Huebner, E. S., Suldo, S. M., Smith, L. C., & McKnight, C. G. (2004). Life satisfaction in children and youth: Empirical foundations and implications for school psychologists. Psychology in the Schools, 41(1), 81-93. Hadley, H. R.(1988). Improving reading scores through a self esteem prevention. http://www.school counselor. Org. Harackiewicz, I. L,.(2002).Gloomy but smarter: The academic consequences of attributional style. Br J Soc Psychol.,33: 41-433. Heaven, P. C. L., Barry J., Mak A., (2002). Ciarrochi Joseph: Personality and family influences on adolescent attitudes to school and self-rated academic performance, Personality and Individual Differences, Volume 32, Issue 3, February, Pages 453-462. Juth, V., Smyth, J. M. and Santuzzi, A. M. (2008). How Do You Feel?: Self-esteem Predicts Affect, Stress, Social Interaction, and Symptom Severity during Daily Life in Patients with Chronic Illness. Journal of Health Psychology, Vol 13(7) 884–894. Jan Bozorgi M, (2006).Noori N. Curative ways for anxiety and tension Tehran: Samt. [In Persian]. Kaplan, M.. (1995). Goals and Marital Satisfaction: Perceived Support for Personal and Collective Efficacy for Collective Goals. Journal of Social and Clinical Psychology, 21(2), 157-164. Kim Rutherford,Steve Dowshen,and BrianMesinger (2001) Developing Your Child's Self –Esteem. Kidshealth.org /Self-Esteem.html. Kiamanesh. A.R; (2005). The role of students’ characteristics and family background in Iranian students’ mathematics achievement. Prospects, Vol.xxxv,(2). Komarraja, M., Karau, S. J., Schmeck, R. R. (2009). Role of the big five personali traits in predicting collagestudent’s academic motivation and achievment, Learning and Individual Differences. 19, 47-52. Kristen, A. (1997). The impact of group counseling on elementary school children self-esteem. Kean University, p. 38, AAT EP 12091. Kloosterman P .(1988).Self-confidence and motivation in mathematics. Journal of educational psychology; 80(3): 345-51. Kalantari M, Neshatdost H, Molavi H, Adamzadeh Z.(1999). The effect of group training on increasing self – esteem among the adolescent daughters of martyrs. A Quarterly Journal of Science & Reserarch; 1(2): 85-96. [In Persian]. Khodayi M. (2007).Effectiveness of group counseling as rational-emotional–behavioral on public health and self-esteem of first grade high school girls in Ilam. Islamic Azad Uiversity of Khozestan [dissertation]. 1-110 [In Persian]. Linen Brink, E.A & Pintrich, P.R,(2002). motivation as enabler of academic success, School Psychology Review.31,313-327. Lounsbury J. W., Saudargas, R. A., Gibson, L. W., & Leong, F. T. (2005). Aninvestigation of broad and narrow personality traits in relation to general and domainspecific life satisfaction of college students. Research in Higher Education, 46, 707-729. Linver, M. R. Dauis, P.E. & Eccles, J. S,.(2003). . Explanatory style, egoorientation and primary school mathematics achievement. Educatlonal Psychology, 15, 23-34 Laidra, K., Pullman, H., Allik, J. (2007). Personality and intelligence as predictors ofacademic achievement: A cross-sectional study from elementary to secondary school, Personality and Individual Differences, 42, 441-451. Lewis, B. T. (2000). The of brief behavioral individual and group counseling on the self-esteem and retention of African American Adult Basic Education students. Wayne State University, p. 111, AAT 9966122. Mazaheri A, Baqban A, Fatehizzadeh M. (2006).Effect of group teaching by ways of behavioral and behavior logy on self-esteem of girl students residing in Isfahan university dormitory Journal of Knowledge and Research in psychology, Islamic Azad University of Khoorasgan (Isfahan) 29(3):117-128. [In Persian]. Mcleod, R.A.(2003). Marital conflict management: Gender and ethic differences. Social Work,.43,.2. Marianne, B. (1979). Effects of Rational-Emotive psychotherapy on anxiety. From http://www.lyonsmorris.com (2006). Mazaheri A, Baqban A, Fatehizzadeh M. (2006).Effect of group teaching by ways of behavioral and behavior logy on self-esteem of girl students residing in Isfahan university dormitory Journal of Knowledge and Research in psychology, Islamic Azad University of Khoorasgan (Isfahan) 29(3):117-128. [In Persian]. McIlroy, D., Bunting, B. (2002). Personality, behavior and academic achievement: Principles for educators to inclucate and students to model, Contemporary Educational Psychology. 27, 326-337. Marianne, B. (1979). Effects of Rational-Emotive psychotherapy on anxiety. From http://www.lyonsmorris.com (2006). Namazizadeh M, Naghavi F. (2006).The effect of participation in sports on self - confidence A Quarterly Journal of Science & Reserarch; 4(1): 99-106. [In Persian]. Navler, L.M & Taylor, L.C. (1989). Academic Socialization: Understanding Parental Influence on Children's School-related Development in the Early Years, Review of General Psychology, 8, 163-178. Nelson and David, H.K. (1996) Theoretical foundataions of cognitivebehavior therapy for anxiety and depression, Annu- PsychologyRview Nowell A.; Hedges L.V., (1998): Trends in Gender Differences in Academic Achievement from 1960 to 1994: An Analysis of Differences in Mean, Variance, and Extreme Scores, Sex Roles, Volume 39, Numbers 1-2, , pp. 21- 43(23). Overholser, J.C. (2003). Rational- Emotive Behavior Therapy: an Interview with albert ellis. Journal of Contemporary Psychotherapy, 33,3. Papen, T. (1974). Personality traits and academic examination performance, European Journal of Personality, 17, 237- 250. Paunonen, S., Ashton, M. (2001). Big Five predictors of academic achievement,. Journal of Research in Personality, 35. 78-90. Pullman, H., & Allik, J. (2000). The Rosenberg self-Esteem Scale: its dimensionality، stability and personality correlates in Estonian. Personality and Individual Differences, 28, 701-715. Patterson, G.Hops., & weiss, R. (1985). Interpersonal skills training for couples in early stage of conflict. Journal of Marriage and the Family, 39,265-303. Pope.W.Alice.Machale.M.S&Edward.W.(1989)”Self esteem enhancement with children and adoleescents.New york:Pergamon press. Permuzic, T. (2003). Personality predicts academic performance: Evidence from two longtuditional university samples. Journal of Research in Personality, 37, 319-338. Premuzic, T. & Furnham, A. (2003). Personality traits and academic examination performance, European Journal of Personality, 17, 237- 250. Pintrich, P. R. (2000). Multiple goal, multiple pathway: The role of goal orientation in learning and achievement. Journal of Educational Psychology, 92, 544-555. Russel, A.D.(2003). Happiness is everything or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology،57، 1069-1081. Ryan, A. M., & Pintrich, P. R. (1997). Should I ask for help? The role of motivation and attitudes in adolescent's help seeking in math class. Journal of educational psychology, 2, 326-341. Rufus, L. (1998). The effect of behavior group counseling on improving selfesteem, perceived self-control, and classroom behavior of elementary students. University of Georgia, p. 139, AAT 9908615. Schmidt, S. L. et. al. (2002). The Teaching College Course: A Faculty, Staff, and Graduate Student Development Program to Enhance Teaching Quality, NACTA Journal, 46(2), 18-72. Schreiber, E. H., Scheiber, K. N., (1995)."Using relaxation techniques and positive self-esteem to improve academic achievement of college students", Psychological, Reports, v 76(3), , p 929-930. Sharf. R (1996). “ Theories of psychotherapy and counseling concepts and cases”. Brook / cole publishing company. Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, 5-14. Slavson, F.P (2003). Intimate relationship marriages and families. London. Mayfield publishing company. ThorpeD. L. and Olson, S.L. (1990). Behavior Therapy, Procedures and Applications. Boston: Allyn and Bacon Co. Teri Diania, F. (1995). Effects of group counseling on the self-esteem of atrisk students attending an alternative school. Mount Saint Vincent University, p. 36, AAT MQ 23761. Thompson. L.Lind.a.B (1995). “Counseling children”. Brooks/ cole publishing company. Teri Diania, F. (1995). Effects of group counseling on the self-esteem of atrisk students attending an alternative school. Mount Saint Vincent University, p. 36, AAT MQ 23761. Vernon, A. (2003). Rational- Emotive Behavior Therapy. In Capuzzi, D., & Gross, D. Counseling and psychology therapy. Columbus, ehio Uppersaddle Riever New Jersy. Walyant W., &, Pawel I.N. (1993). Locas of control and self-esteem as moderators of stressor symptom relation in children and adolescents. Journal of Abnormal child psychology, 20(4), PP.393-413. Wilhite, J.M. (1990): Sex stereotypes, gender identity and subject choice at A-level, Education Research, 38(2): 147-160. Watter, N. D. (1988). Rational- Emotive Education: A Review of the Literature, Journal of Rational-Emotive and Cognitive-Behavior Therapy, 6, 139 – 145. WarenT,N. Rosenberg, M, Carmi S., and Carrie S. (1988). Self-Esteem and Adolescent Problems: Modeling Reciprocal Effects, American Sociological Review, 54:1004-18. Yalom, I.D. (2000). The theory and practice of group psychotherapy (3 rd ed), New York: Basic Books. Yvette Armand, C. (1996). The of group counseling on the self-esteem,attendance, and counselor utilization of immigrant Hispanic secondary limited English proficient students. Florida International University, p. 158, AAT 9717842. Yvette Armand, C. (1996). The of group counseling on the self-esteem, attendance, and counselor utilization of immigrant Hispanic secondary limited English proficient students. Florida International University, p. 158, AAT 9717842. Ziegler, D.J. (2003). The concept of Psychological health in rational emotive behavior therapy. Journal of Rational Emotive of Cognitive- Behavior Therapy, 21,1. Zweig. D. Webster, J. (2004). What are we meassuring. An examinition of the relationships between the Big Five personality traits, goal orientation performance intentions, Personality and Individual differences, 36, 7. 1693-1708.